Felietony

Superstary od adidasa - skórzany but z trzema paskami i charakterystycznym "shell toe". A może raczej: kultowa muszla, która od blisko pół wieku ma swoje miejsce w kulturze hip-hop. Początkowo but adidasa Superstar został stworzony pod drybling na koszykarskim parkiecie, ale jego prawdziwe życie zaczęło się, gdy wyszedł poza hale. Skórzana cholewka zaczęła odbijać światło latarni na Harlemie i Bronxie, trzy paski stały się flagą na ulicach, a gumowy przód symbolem hip-hopowego buntu. To jeden z tych butów, które nie są tylko sneakersami, ale ikoną całej sceny.

Mimo, że koszykarze chętnie biegali w 'superstarach" to hip-hop wziął je sobie, rozsznurował i nadał im nowe znaczenie. Można na nim budować kariery, ekipy, a nawet całe pokolenia. Run-DMC wnieśli Superstar na scenę, robiąc z niego symbol oporu i dumy nowojorskiej ulicy. Dziś Bambi zakłada je w zupełnie innym świecie, ale energia jest podobna - bezkompromisowa, młoda i zakorzeniona w kulturze. To naturalna kontynuacja historii, w której te trzy paski zawsze grały głośno. Przyjrzyjmy się temu jak przez lata symbolika Superstarów przeplatała się z hip-hopem.

No i się porobiło. Można chyba z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że jesteśmy obecnie świadkami największego beefu na amerykańskiej scenie od czasu konfliktu między Nasem a Jay'em-Z. Główną postacią, jest tu zdecydowanie Drake, ale aktorów w tej sztuce zebrało się co najmniej kilku. Przedstawiamy Wam prawdopodobne początki całej afery i pokazujemy, jak sytuacja wygląda teraz, bo przez ostatnie tygodnie działo się naprawdę dużo.

To już 18 lat, odkąd świat hip-hopu stracił jednego z najwybitniejszych producentów. Dokładnie 10 lutego 2006 roku James Dewitt Yancey, a.k.a. J Dilla odszedł, przegrawszy ciężką walkę z chorobą... Jego śmierć była ogromnym ciosem. Jay Dee był - myślę, że nie będzie w tym twierdzeniu grama przesady - geniuszem, dysponującym nieograniczoną wyobraźnią w dobieraniu, cięciu i mieszaniu sampli. Bezustannie inspirujący kolejne pokolenia, Dilla był - jak to świetnie ujął Daniel Wardziński - "jednym z największych innowatorów hip-hopu, a zarazem twórcą jego piękna w klasycznej formie".

Jeden z najbardziej wpływowych producentów wszech czasów obchodziłby dziś 50 urodziny. W czym tkwił jego fenomen i dlaczego jego muzyka wciąż wywołuje emocje?

Już w najbliższą środę rozpoczyna się tegoroczna edycja SBM FFestivalu. Organizatorzy jak zwykle zadbali o odpowiedni rozmach i pompę, albowiem wydarzenie potrwa aż cztery dni, a line-up jest wypełniony po brzegi głośnymi ksywkami. To już dawno nie jest impreza z udziałem jedynie artystów z wytwórni, a pełnoprawny festiwal hip-hopopowy, w ramach którego w tym roku postawiono aż trzy sceny. I choć jeszcze niedawno wieszczono tej wytwórni rozpad, to najwyraźniej Solar, nazwając wprost niektóre rzeczy po imieniu w swoim mocnym "Nigdy więcej 2022", wręcz uzdrowił sytuację, bo oto na scenach (może niekoniecznie na jednej, w każdym razie obok siebie w line-upie) zobaczymy i Matę, i Bediego (tym razem nie solo, ale w ramach 2115), jak również Beteo i Jana-rapowanie, których odejście z wytwórni zostało potwierdzone przez jej szefa w wyżej wspomnianym tracku. A oprócz nich pojawią się jeszcze m.in. Sokół, Sobel, Kukon czy Kaz Bałagane.

Najbardziej intrygującym punktem line-upu jest showcase "SB Maffija Classics", który zapowiadany jest jako specjalny występ z udziałem artystów zaprzyjaźnionych i powiązanych z SB Maffiją od początku istnienia. Podjąłem próbę zgadywanki, na czym mniej więcej może to polegać, jakich raperów możemy się spodziewać i wybrałem umowne 5 utworów, które najchętniej bym z tej okazji usłyszał.

Czekaliśmy na ten moment – wliczając akcję charytatywną Hot16 – ponad dwa lata. Bez tego epizodycznego udziału w projekcie #hot16challenge, właściwa liczba lat nieaktywności muzycznej Kubana powinna wzrosnąć do co najmniej czterech. Jakiekolwiek leaki numerów lub enigmatycznych filmików (o których było w zeszłym roku głośno) też nie wchodzą do podsumowania szybkiego rachunku. W otoczeniu rapowych stron na Facebooku zakorzenił się mem z treścią: Mówię tylko dzień, bo gdyby był dobry, Kuban wydałby płytę. Nieobecność artysty w zbiorowej kulturze hip-hopu ciążyła wielu fanom jak kilkudziesięciokilogramowa kula u nogi.  

Pierwsze, co przychodzi mi na myśl, gdy słyszę licentia poetica, to bez dwóch zdań niepisana swoboda artystyczna. Zbiór tajemniczych reguł i zasad, które w codziennej pracy – w tym przypadku rapera – pozwalają zaczerpnąć na odrobinę nietykalności, suwerenności twórcy, legitymizacji działań, stworzyć trudną do jednoznacznego wytłumaczenia przestrzeń, wolną od zewnętrznej ingerencji. Te konwenanse, wydają się obowiązkowym elementem jego całodobowych starań, żeby każdy z nowych utworów, za zaangażowanie słuchaczy, niósł coś w zamian. Mógł wprowadzić nową symbolikę autentyczności, bez nadmiernego lęku przed przeciwną stroną – często zawistną – która nierzadko staje się adresatem wielu wersów, za wszelką cenę chcąc postawić autora przed swój własny trybunał.