Pharoahe Monch "W.A.R. (We Are Renegades)" - recenzja nr 1

Kiedy jest się raperem tak niesamowitym jak Pharoahe Monch, kiedy ma się na koncie takie albumy jak "Internal Affairs" i "Desire", kiedy wypuszcza się taki singiel jak "Clap (One Day)", oczywistym staje się, że oczekiwania są olbrzymie. Pierwszy album nowojorczyka w Duck Down Records był jednym z najbardziej oczekiwanych przeze mnie albumów tego roku.

Dwadzieścia lat stażu w grze, setki zwrotek, które zamykają japy każdemu hejterowi, niezliczone koncerty na całym Świecie (o żadnym nie słyszałem złego słowa), tworzenie historii tego gatunku w sposób czynny, kreatywny i niepodważalny. Czy "W.A.R." udźwignęło wielki ciężar i sprostało oczekiwaniom fanów na całym Świecie?

Im więcej razy włączam ten album, im częściej sięgam po słownik (myślę, że dla większości nieamerykańskich słuchaczy będzie to niezbędne), im więcej razy przesłuchuję go skupiając się tylko i wyłącznie na nim, tym częściej dochodzę do wniosku, że tak. Nie jest to dzieło lepsze od poprzednich, być może nie jest równie dobre, ale jest godnym następcą. Na początku byłem troszkę rozczarowany i wydawało mi się, że o poziomie dwóch pierwszych solówek nie ma mowy. "W.A.R." jest z pewnością odmienne od "Internal Affairs" i "Desire". Głównym czynnikiem tej odmienności jest flow Pharoahe, które w pierwszej chwili może sprawiać wrażenie mniej efektownego niż zwykle. Nie mówię już o deklamacji w "Calculated Amalgamation", która jest po prostu jakąś tam konwencją, ale o coraz częstszym, niewątpliwie świadomym i zamierzonym, ale czasem też trochę już męczącym offbeacie. Czasami chciałoby się po prostu usłyszeć jak w klasycznej wersji ciśnie na te werble jak nikt inny, a on sobie wędruje, pływa, wylatuje poza perkusję, wraca... Na szczęście nie zawsze. Z czasem zaczynamy to rozumieć, tym bardziej, że na "W.A.R." bardzo silny akcent położono na teksty. Teorie spiskowe? Nie, to bardzo odważnie, ale trafnie ujęte obserwacje o otaczającej nas rzeczywistości, digitalizacji życia, hipokryzji mediów, autodestrukcji muzyki... To, że inni bali się ujmować je tak dosadnie, inteligentnie i dosyć brutalnie dla współczesnych społeczeństw, dla mnie tylko podwyższa wartość tego albumu. Albumu nadmieńmy, stymulującego intelektualnie, jak mało który. Jeśli wolicie łatwą treść, powielaną od dwóch dekad, kupcie sobie jakąś inną płytę. Ta jest dla ludzi myślących, szukających, dla których świadomość jest cenniejsza niż umysłowy komfort.

Muzyka? Różnie to z nią bywa. Z jednej strony Monch postawił na stosunkowo nowe twarze boom-bapu takie jak Marco Polo czy MPhazes, z drugiej znalazł miejsce dla starszych jak Diamond D, a oprócz tego mamy również reprezentującego zupełnie inny nurt, skonektowanego z Flying Lotusem Samiyama czy kalifornijskiego szefa - Exile'a. Bardzo sympatycznie swoim balladowym podkładem spisał się Mike Loe, a Fatinowi Hortonowi za posadzenie Moncha na "Let My People Go" postawił bym pomnik. Najlepszym jak dla mnie podkładem na całym albumie jest rewelacyjne "Calculated Amalgamation" przy którym za każdym razem pęka mi serce na myśl, że Pharoahe mógł na to rapować zamiast gadać... To byłby epicki numer... Jest trochę przegadany, patetyczny i nie wykorzystujący możliwości tkwiących w bicie Lion's Share Music Group. Początkowo nie byłem przekonany do roboty Diamonda D w singlowym "Shine" z Mela Machinko, ale tu nie o sam bit chodzi, a o to jak Pharoahe go ugryzł, rapując przez większą część numeru jakby "obok" niego. Zupełnie nie rozumiem podkładu "Haile Selassie Karate", który z pewnością brzmieniowo jest świetny, ale chaos w nim panujący nie daje się spokojnie skoncentrować na zwrotkach. MPhazes zrobił bangery, chwilami są wręcz naiwne, ale bujają bez wątpienia i raczej bym się ich nie czepiał. Największy na tej płycie i tak należy do Marco, a Immortal Technique w numerze tytułowym to najmądrzej dobrany featuring na tym albumie. Kapitalnie spisuje się "żywe" i pełne bezpretensjonalnej energii "Grand Illusion" i zamykające album, brzmiące klasycznie, czerpiące z soulu i r'n'b "Still Standing". Nie do końca rozumiem featuringu Jill Scott w tym numerze, którzy sprawia wrażenie wkomponowanego na zasadzie "masz cudowny głos, zaśpiewaj sobie coś tam na koniec, a ja będę miał sławną wokalistkę soul na trackliście". Kapitalnie spisał się Exile, który nie tylko zrobił rewelacyjny bit, ale jeszcze zrobił go w klimacie idealnie pasującym do stylu Pharoahe i klimatu albumu. Jest tej płycie na czym zawiesić ucho, ale idealnie nie jest na pewno.

"I'm top 5 all time" nawija Pharoahe w fantastycznym "Evolve" i po całym, tygodniowym szperaniu za kozackimi zwrotkami naszego Artysty Tygodnia, naprawdę ciężko mi się z tym nie zgodzić, a "We Are Renegades" nijak mi tego poglądu nie zaburza. Nowy album jest potwierdzeniem tezy, choć nie tak dobitnym jak miało to miejsce dotąd. Tutaj pięć przesłuchań nie wyjaśnia jeszcze wszystkiego. To płyta na bardzo wiele, bardzo uważnych seansów. Płyta dla ludzi, którzy naprawdę jarają się Monchem jako raperem i chcą go słuchać. Dla reszty znajdą się tutaj bangery jak "W.A.R.", "The Hitman" czy "Assasins" z Roycem i Jean Grae, ale Ci nie zrozumieją tej płyty tak naprawdę. Poprzeczka wisiała piekielnie wysoko, być może na granicy rekordu świata. Nie przeskoczył jej na pewno, ale pokazał jak doświadczony zawodnik, który wciąż ma bardzo wiele do powiedzenia potrafi pozostać w grze z klasą. Młodsi koledzy mogą go obserwować, podziwiać i uczyć się od niego. "If you're telling me today's music is suitable/ and apealing then I'm telling you the feelings are not mutual" nawija w genialnym "Let My People Go"... Dopóki współczesna muzyka ma tak wielkich artystów jak Monch, jestem o nią spokojny. Czwórka z wielkim plusem. Piątki nie postawią przez niektóre bity i zbytnią tendencję do wylatywania z bitu... Wylatywania świadomego, ale na dłuższą metę wywołującą w słuchaczu efekt "Pharoahe, chłopaku, nawiń coś w klasyczny sposób jak w <<Oh No>>". Dodajmy jednak, że "W.A.R.", "Let My People Go", "Evolve", "Clap", "The Grand Illussion" czy "Still Standing" to współczesny hip-hop na najwyższym światowym poziomie... Niecałe 15 tysięcy egzemplarzy sprzedane w dwa pierwsze tygodnie pozostawię bez komentarza.